Met input van de geleerde lessen van afgelopen vier consortiumworkshops, is de ontwerpopdracht waar we in de vierde workshop mee geëindigd zijn verder uitgewerkt. Op maandag 2 december werden die meer uitgewerkte ontwerpen online aan het consortium voorgelegd. Met grote betrokkenheid zijn beide ontwerpen vanuit verschillende invalshoeken van feedback voorzien. Ben je benieuwd naar de ontwerpen en de feedback daarop? Lees dan verder .
Ontwerp 1: wadi met retentie- en infiltratiesysteem
Josje Brouwers
Toelichting op het ontwerp
De meeste buien zijn klein. Die kunnen in de wadi opgevangen en geïnfiltreerd worden. Daar vindt door bodembinding de beste filtratie en sorptie plaats i.c.m. afbraak door biologische activiteit en de natuurlijke redox gradiënt in de bodem. De bodem kan gemodificeerd worden voor extra sorptie. Ook wordt het regenwater vastgehouden in de leeflaag voor plantverdamping. Dat zorgt voor stedelijke koeling. De toplaag kan bij sterke verontreiniging en/of terugloop van de infiltratiesnelheid eenvoudig worden vervangen.
Iets grotere buien worden met een groter debiet door een infiltratieput met extra sorberend materiaal gehaald om verstopping van de ondergrondse infiltratievoorziening te voorkomen en om het grondwater tegen verontreiniging te beschermen. Vervolgens zal het water in de ondergrond na opslag infiltreren. De put dient ook als toegangsput om de eventuele Rockflow blokken of kratten te reinigen. In plaats van deze put kan ook een extra put worden geplaatst met goed doorlatend sorberend materiaal om opgeloste microverontreinigingen af te vangen.
Het overschot aan regenwater van extreme piekbuien (na bodemverzadigingen en het vullen van de ondergrondse retentie/infiltratievoorziening) wordt door een (lamellen)filter gehaald om de kwaliteit van het hemelwater te verbeteren, waarna het in de hemelwaterafvoer of op open water terecht komt.
Feedback op het ontwerp
Blik, blad en blubber opvang
De BBB opvang (blik, blad en blubber) wordt in principe een goed idee gevonden, al zou het beter Vuilafvang genoemd kunnen worden om verwarring met een BergBezinkBak en de associatie met een politieke partij te voorkomen. Zou de Vuilafvang iets zijn voor het schoonteam om te legen? Zij zijn meer van zwerfvuil en niet zozeer van blubber. Het consortium is het erover eens dat deze afvang ook in een kolk zou kunnen worden toegepast in het geval dat oppervlakkige afstroming niet wenselijk of niet mogelijk is.
Wadi
Hoe stabiel zou het dammetje in de wadi zijn? Een ontwerper zou mogelijk geen harde elementen in de groenstrook willen zetten.
Lamellenfilters
Zijn lamellenfilters wel een goed idee? In veel gemeentes worden ze niet meer toegepast omdat ze niet zo goed te onderhouden zijn. Is er data over de werkzaamheid van een lamellenfilter? De traditionele lamellenfilters zijn in onbruik geraakt omdat men er niet bij kon voor schoonmaak. Waar een filter wel uit de grond te halen viel, bleek het schoonmaken best een klus te zijn. Bovendien moet rekening gehouden worden met het debiet. Sorptiemateriaal op de lamellen zouden wel een belemmering kunnen vormen voor snelle doorstroming.
Extreme buien
We kunnen beter in het midden laten hoeveel millimeter een kleine, grote en extreme bui is, omdat normen per gemeente en waterschap kunnen verschillen. In dit ontwerp wordt zelfs voor extreme buien nog gezorgd voor zuivering en infiltratie. Wel kunnen we een rekenvoorbeeld uitwerken voor verschillende bui intensiteiten. Wellicht is dit te voorzichtig, omdat in dat geval het overtollige water niet zo vies is. In huidige systemen vloeit het water meestal terug de straat op bij extreme buien. Daar kan best voor gekozen worden. Zolang het maar op straat blijft en niet de huizen in stroomt.
De put
Als je in een put een groot debiet wil halen, dan moet je voorzichtig zijn, omdat je beperkt bent in oppervlakte.
Bodempassage
We kunnen de bodempassage in verschillende lagen doen, inclusief waterbuffer. Omdat afbraak een traag proces is, moet de verontreiniging daar vertraagd worden met sorptie.
Volgende stap
Welk zuiveringsniveau beogen we? Wat willen we zuiveren in die verschillende stapjes? Die vraag moet nog beantwoord worden met behulp van de indicatorstoffenlijst en het laboratoriumexperiment dat KWR aan het voorbereiden is. Ook zit er nog geen ontluchting in het ontwerp en moeten de inlaten en overloopvoorzieningen nog benaderbaar worden gemaakt voor reiniging, evt. naar voorbeeld van Amsterdam.
Ontwerp 2: trapsgewijze infiltratieputten
Josje Brouwers
Toelichting op het ontwerp
Op plekken met weinig ruimte moet je toe naar ondergrondse oplossingen zoals infiltratieputten en drains. Verstopping van ondergrondse oplossingen is echter moeilijk en kostbaar. Daarom is voorzuivering gewenst. En dan op een manier die door een gemeente goed te beheren is. De eerste stap hierbij is het afvangen van deeltjes met een grindfilter wat eenvoudig met een zuigwagen geleegd kan worden of bijvoorbeeld een systeem met verticale steenwolblokken die eenvoudig vervangen kunnen worden. Daaronder of in een geschakelde put kan een goed doorlatend sorptiemateriaal geplaatst worden om opgeloste verontreinigingen te binden en te laten afbreken door bacteriën. Het schonere water kan dan direct geïnfiltreerd worden in een goed doorlatende ondergrond.
Feedback op het ontwerp
Lamellenfilters
Hierbij geldt dezelfde feedback als bij het eerste ontwerp. Steenwol wordt in sommige gemeentes nauwelijks meer toegepast, waardoor het ontwerp niet goed op die manier vermarkt zou kunnen worden. Er kan wel gedacht worden aan steenwol als drager voor een andere adsorberend materiaal zoals actieve kool. Dit systeem moet actief (met pomp) ontworpen worden om te kunnen backflushen, maar daar zijn klanten over het algemeen geen fan van. Zij willen een goedkoper, passief systeem, zonder pomp.
Putnamen
De putnamen zijn informeel gekozen, op basis van wie welke put had ingetekend tijdens de workshop waarin de eerste schets gemaakt is. De Bernieput is eigenlijk de HWZI.
Aantal putten
Drie systemen aan elkaar is best high-end. Het zou ook een put met twee compartimenten kunnen zijn. De kolk staat overigens niet ingetekend, maar moet er wel bij bedacht worden.
Onderhoud
Wanneer weten we dat het filtermateriaal verstopt is of dat het sorptiemateriaal niet meer kan absorberen? Bij de eerste put is verstopping zichtbaar omdat de put dan overstroomt. De tweede put moet in de laboratoriumstudie duidelijkheid over komen, maar het idee is dat de put wel een aantal jaren mee moet gaan. In onderzoek setting is het ook verstandig om een waterniveausensor in de eerste put te plaatsen.
Volgende stap
Zijn er inschattingen van zuiveringsrendementen beschikbaar? Met name bij de ‘Gijs put’ is dit erg interessant omdat de discussie bron-systeem-endofpipe zuivering vaak een kwestie is van het hoogste rendement vinden.
Weet jij een proeflocatie waar we een ontwerp voor straatwater filtratie voor infiltratie mogen uitproberen? Laat het ons dan weten via joris.voeten@wur.nl.
Reactie plaatsen
Reacties